Bacak Çarpıklığı
Bacak çarpıklığı, D vitamini eksikliği olan riketsli çocuklarda veya bazı genetik sendromlara sahip çocuklarda görülebilir. Diz kapaklarının birbirine yakın olduğu, bize X harfini anımsatan çarpıklığa genuvarus, diz kapaklarının birbirinden uzak olduğu ve bize O harfini anımsatan çarpıklığa da genuvalgus denir.
Rikets yani raşitizm; büyümekte olan organizmanın, kalsifikasyona hazır iskelet sisteminde mineralizasyon yetersizliği sonucu oluşan, gelişme ve nöromüsküler fonksiyon bozukluklarının eşlik ettiği kalsiyum, magnezyum, fosfat metabolizmaları bozukluğu ile karekterize bir hastalık tablosudur.
Kemiğin mineralizasyonu için kalsiyum ve fosfora ihtiyaç vardır. D vitamini de bu minerallerin regülasyonunu sağlar. Besinlerden alınan kalsiferol güneş ışığı yardımıyla ciltte kolekasiferole dönüşür. Karaciğerden salınan 25 hidroksilaz enzimiyle hidroksillenerek 25-OH-D ye dönüşür. Daha sonra da 25-OH-D hidroksilaz enzimi ve böbrekten salgılanan 1 alfa hidroksilaz enzimi ile D vitamini aktif formuna dönüşür.
D vitamini eksikliği- Konjenital
- Besinlerle alım yetersizliği sonucu
- Güneş ışınları ile karşılaşma süresinin kısa olması
- D vitamini ihtiyacının arttığı durumlar
- D vitamini malabsorbsiyonu
- D vitamininin aktif metabolitlerine dönüşememesi gibi durumlarda ortaya çıkar.
Rikets sınıflandırılacaksa da ya etyolojisine göre ya da biyokimyasal bulgularına göre sınıflandırılır.
Etyolojisine göre, nutrisyonel, absorbtif, renal, metabolik rikets olarak ayrılır. Biyokimyasal olarak da kalsiyum eksikliği ve fosfor eksikliği olarak ayrılır. Ülkemizde nutrisyonel rikets önemli bir sorundur. Gebelerde ve doğurma çağındaki kadınların %80'inde nutrisyonel riketse bağlı D vitamini eksikliği görülür Nutrisyonel rikets için risk faktörleri; - Deride pigmentasyon artışı
- Atmosferik kirlenme
- Giyim tarzı
- 8 faktörden büyük güneş ışığından koruyucu krem kullanımı
- Kuzey bölgelerde yaşamak
- Sadece anne sütüyle beslenme (Anne sütü D vitamininden fakir) ve uygunsuz diyet
- Genetik
Serum kalsiyum düzeyi azaldığı zaman kalsiyuma hassas reseptörler aracılığıyla iletilen bir sinyal ile hipofizden paratiroid hormonu (PTH) salgılanır. Paratiroid hormon etkisiyle böbrekteki 1 alfa hidroksilaz aktivitesi uyarılır ve sonuç olarak 1,25-dihidroksikolekalsiferol üretimi artar. 1-25-dihidroksikolekalsiferol artışıyla bağırsaktan calbidin-D (Kalsiyum bağlayan protein) senedi ve salınımı artar. Böylece kalsiyum emilimi artırılarak serum kalsiyum düzeyi normal tutulmaya çalışılır.
Paratiroid hormonundaki bir diğer etkisi de kemik rezorbsiyonu sağlayarak kalsiyumu mobilize etmesidir. Kısaca D vitamini yetersiz olduğunda bağırsaklardan yeterli emilim olamayacağı için kalsiyum kemiklerden alınmaya çalışılacak ve kemik mineralizasyonu bozulacak.
Riketsin klinik bulgurları; - Hipotoni, ördek yürüyüşü, lumbal lordoz, proksimal miyopati
- Dişlerde çürük, enamel defekti
- Kemiklerde hassasiyet, kırık, şekil bozuklukları, kraniotabes, kalça deformitesi, raşitik rosary, el bileği ve dizlerde genişleme,
- Büyüme geriliği, boy kısalığı
- Huzursuzluk, tetani, nöbet, mental değişiklikler
- Kardiomiyopati, uzamış QT sendromu, kalp yetmezliği
- Papil ödemi, deri değişiklikleri, eklem kontraktürleridir.
Sonuç olarak nutrisyonel riketsten korumak bir halk sağlığı sorunudur. Bebek ve çocukları günde en az 20 dakika güneş ışığı almalılarmış. Tüm bebelere ez az 1 yıl süreyle ve 3 yaş bitene kadar günde ortalama 400 IU D vitamini verilmelidir.
20.01.2024 07:33:25
Bacak Çarpıklığı ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
